Regalia van het Koninkrijk der Nederlanden

Uiterlijke tekenen van soevereine macht

De regalia of rijksinsigniën symboliseren de macht en waardigheid van een vorst, keizer of koning. In sommige staten gaat het om uiterst korstbare juwelen. De Britse regalia is bijvoorbeeld wereldberoemd en worden in de Tower of London jaarlijks bekeken door miljoenen toeristen. Ook het Koninkrijk der Nederlanden kent haar eigen regalia. Hoewel deze beduidend minder waard zijn dan de Britse varianten en daardoor waarschijnlijk ook veel minder bekend. De huidige Nederlandse regalia werden gemaakt in opdracht van Koning Willem II in 1840 ter gelegenheid van zijn inauguratie. Deze regalia zijn vanaf dat moment bij iedere inhuldiging aanwezig geweest. Zo ook bij de inhuldiging van onze huidige Koning, Willem Alexander in 2013. De Nederlandse regalia bestaan uit:

• de kroon: als teken van koninklijke waardigheid;
• de scepter: het symbool voor het gezag van de koning;
• de rijksappel: symbool voor het grondgebied van de koning;
• het rijkszwaard: symbool voor de macht van de koning;
• de rijksstandaard of -banier met het Nederlandse wapen.

De kroon

De kroon is gemaakt door de Amsterdamse juwelier Bonebakker, is 23,5 cm hoog en heeft een diameter van 31 cm. Hiervoor ontving de juwelier 1470 gulden. De kroon is dan ook niet volledig van goud en heeft geen waardevolle edelstenen en parels. Hij is vervaardigd van bladgoud op zilver, de imitatiestenen zijn van glas (strass) en de parels zijn geschilderde balletjes. De voering is fluweel rood en op de top van de kroon prijkt een kleine rijksappel.

De scepter

De scepter van verguld zilver is versierd met ornamenten in de vorm van gestileerde palmbladeren. Hij is 81 cm lang met aan het uiteinde een kruis en is vervaardigd door de Haagse juwelier H.A. de Meijer en Zn.

Rijksappel

Een rijksappel is een bol met daarboven op een kruis. De bol verbeeld de wereld. Wanneer een persoon een rijksappel in zijn hand heeft symboliseert dit zijn macht over de wereld. De Nederlandse rijksappel is net als de scepter gemaakt door de Haagse juwelier H.A. de Meijer en Zn. Hij is 24 cm hoog, heeft een doorsnede van 15,5 cm en is gemaakt van verguld zilver. De rode en blauwe stenen zijn van glas welke op gekleurd folie zijn gezet.

Rijkszwaard

Het zwaard is 138 cm lang en is vervaardigd door de firma P. Mansvelt & Zn uit Den Haag. Het handvat en schede is rood fluweel bekleed door de Brusselse firma Van Meerbeke. De stenen zijn wederom van geslepen glas. Tijdens een inhuldiging wordt het zwaard met de punt naar boven voor de koning uitgedragen.

Rijksbanier

Op de rijksbanier, ook wel rijksstandaard genoemd staat het oude rijkswapen. Het betreft een wit moirézijden vaandel welke omhoog wordt gehouden aan houten staaf. Aan de uiteinden van de staaf hangen twee blauw, goud kleurige kwasten. De franje rondom de stof is van hetzelfde materiaal. De kunstschilder Bartholomeus Johannes van Hove (1790-1880) heeft de afbeelding geschilderd. Destijds voor 300 gulden. Het geschilderde rijkswapen is tot 1907 officieel het wapen van het Koninkrijk der Nederlanden geweest.

Bron: www.koninklijkhuis.nl